Czwórka

Józef Chełmoński • 1881 • Muzeum Narodowe w Krakowie

Tu mamy monstrualne dzieło. Gargantuiczne rozmiary mogą przerażać. Szczególnie, jeśli artysta namalował naturalnej wielkości stworzenia większe od człowieka. Zwłaszcza kiedy te istoty pędzą prosto na nas. Zaprzęg koni powożony przez ukraińskiego chłopa galopuje wprost na widzów. Poczuć można dyszenie zwierząt na policzku. Ale chłopi na powozie tego nie czują, wydają się odurzeni, rozbawieni. Pędzą prosto na nas, na życie, na śmierć. Z pewnych badań socjologicznych wynika, że mężczyźni najbardziej boją się śmierci, a kobiety życia.

Dwie podkowy tak założone na siebie, że pomiędzy nimi widać oko